Rẻ quạt (xạ can) có tên khoa học là Belamcanda chinensis,
là cây thảo, sống nhiều năm, cao 0,5 đến 1m. Thân rễ, mọc bò, phân nhánh nhiều.
Thân ngắn, bao bọc bởi những bẹ lá. Lá hình dải, dài 30cm, rộng 2m, gân song
song, hai mặt nhẵn, toàn bộ lá xếp thành một mặt phẳng, xòe ra như cái quạt.
Cụm hoa phân nhánh, hoa có cuống dài, màu vàng cam điểm những đốm tía. Quả nang
hình trứng, nhiều hạt.Bộ phận dùng là thân rễ, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô. Khi
dùng thái phiến.
Rẻ quạt có tác dụng chống viêm trong viêm họng,
viêm thanh quản
Tác dụng của rẻ quạt đối với bệnh viêm họng, viêm thanh quản
Trong thí nghiệm invitro cao cồn thân rễ xạ can có tác dụng ức chế
các chủng vi khuẩn gây bệnh viêm họng như tụ cầu, phế cầu, liên cầu, Bacillus
subtilis, có tác dụng yếu đối với các chủng như: tụ cầu vàng, Enterococcus. Lá
cũng có tác dụng ức chế vi khuẩn nhưng yếu hơn.
Thân rễ có tác dụng chống viêm và có độc tính thấp, đồng thời có
tác dụng chống co thắt, và lợi tiểu nhẹ giúp làm giảm các triệu chứng viêm của
viêm họng, viêm thanh quản.
Flavonoid toàn phần của rẻ quạt (xạ can) có tác dụng ức chế hoạt
tính của men polyphenoloxydase huyết thanh người invitro, đây là men trong
người sẽ tăng rõ rệt trong các bệnh nhiễm khuẩn, viêm cấp hay mạn như viêm họng
cấp, viêm thanh quản mạn, khó nói….
Nghiên cứu sàng lọc trên cao nước thân rễ rẻ quạt (xạ can) cho
thấy, chất belamcandaquinon A, tectorigenin, tectoridin phân lập từ
hạt xạ can có hoạt tính ức chế đặc hiệu COX là enzym quan trọng trong phản ứng
viêm , belamcandol A và ardisianon A được chứng minh là có tác dụng ức chế đặc
hiệu 5- lipoxygenase, enzym quan trọng trong phản ứng viêm.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nước sắc rẻ quạt (xạ can) không
gây độc cho cơ thể.
Công dụng của rẻ quạt ( xạ can ) đối với viêm họng, viêm thanh quản
Rẻ quạt (xạ can) được coi là 1 vị thuốc quí chữa các bệnh về họng,
viêm amidan có mủ, ho nhiều đờm. Ngày dùng 10-20g thân rễ tươi rửa sạch nhúng
qua nước sôi, giã nát với vài hạt muối, vắt nước ngậm hoặc nuốt dần hoặc dùng 3
đến 6g dưới dạng thuốc sắc hoặc bột làm viên ngậm uống.
Tài liệu tham khảo:
- Cây thuốc và
động vật làm thuốc tập II
0 nhận xét:
Đăng nhận xét